Het detecteren bij podiumkunstenorganisaties van films en bijhorende magneetbanden die zijn aangetast door het azijnsyndroom
In 2015-2016 inventariseerden Het Firmament en PACKED vzw de audiovisuele archieven in de podiumkunstensector. Een aantal van deze archieven bevatten filmmateriaal. Omdat we vermoedden dat een deel van dat materiaal is aangetast door het azijnsyndroom en in staat van ontbinding verkeert, controleerden Het Firmament en PACKED vzw met behulp van AD-strips de verzuringsgraad ervan. Ongeveer 72,6% van het gecontroleerde materiaal heeft een pH-waarde van 5 of lager, en is dus duidelijk aangetast. Dit betekent dat het materiaal zich in een bepaalde staat van ontbinding verkeert. Gelukkig heeft de verzuring bij slechts 1,2% van het materiaal reeds het autokatalytisch punt bereikt (pH-waarde: 4,6), en is het materiaal nog in een staat die digitalisering toelaat. Waakzaamheid en aangepaste bewaaromstandigheden zijn aanbevolen omdat de aantasting nog kan verergeren.
Status
- december 2015: controle met AD-strips door Het Firmament en PACKED vzw bij Opera Ballet Vlaanderen;
- juli – december 2016: controle met AD-strips door Het Firmament en PACKED vzw bij CAMPO, Damaged Goods, DE MAAN, Kunst/werk, Needcompany, Rosas, STUK, t,arsenaal en Ultima Vez;
- december 2016 – januari 2017: vondst door Het Firmament en PACKED vzw van nieuwe kleine hoeveelheid films bij Opera Ballet Vlaanderen en voorbereiding van de overdracht ervan aan Cinematek;
- december 2016: controle met AD-strips door Cinematek van enkele films van Kaaitheater.
Probleemstelling
In de lente van 2015 namen Het Firmament, Kunstenpunt en PACKED vzw het initiatief om een inventaris te maken van de audiovisuele en digitale archieven in de podiumkunstensector. We ontvingen bruikbare informatie van 75 podiumkunstenorganisaties.[1] Samen bieden die organisaties een mooie doorsnede van het deel van de podiumkunstensector dat vandaag (of in het recente verleden) door de Vlaamse overheid wordt gesubsidieerd. We kwamen uit op 31.047 dragers die in aanmerking komen voor digitalisering.
Meest voorkomende dragerformaten | Aantal stuks |
Film | |
16 mm | 92 stuks |
8 mm / Super 8 | 58 stuks |
Video analoog | |
1/2" VHS | 5.930 stuks |
1/2" Betacam SP | 1.219 stuks |
Video8 | 858 stuks |
Hi8 | 832 stuks |
3/4" U-matic | 476 stuks |
Compact Video Cassette | 120 stuks |
1/2" Betacam | 70 stuks |
Video digitaal | |
1/4" DV | 6.185 stuks |
DVD | 4.219 stuks |
1/4" DVCAM | 351 stuks |
1/2" Digital Betacam | 198 stuks |
Digital8 | 113 stuks |
Audio analoog | |
(compact) audio cassette | 2.312 stuks |
1/4" audio tape (open spoel) | 1.338 stuks |
gesneden grammofoonplaat | 251 stuks |
Audio digitaal | |
compact disc (cd) | 3.601 stuks |
digital audio tape (DAT) | 1.512 stuks |
minidisc | 646 stuks |
VIAA heeft in de loop van 2016 ingestemd om dat geïnventariseerde materiaal te digitaliseren.[2] Eind november 2016 hadden reeds 40 podiumkunstenorganisaties zich als content partner aangesloten bij VIAA en ingetekend voor de digitalisering van hun audiovisueel materiaal. Een groot aantal van hen zijn ter voorbereiding van de digitalisering reeds gestart met de registratie van de dragers in het AMS-systeem van VIAA. Omdat we vermoedden dat een deel van het filmmateriaal is aangetast door het azijnsyndroom, hebben Het Firmament en PACKED vzw het afgelopen jaar het geïnventariseerde filmmateriaal verder onderzocht.
Het azijnsyndroom is een ontbindingsproces dat voorkomt bij films, magneetbanden en fotonegatieven/dia’s met een acetaatdrager. Het verval is autokatalytisch. De ontbinding begint traag omdat het zuur dat de ontbinding veroorzaakt dan nog maar in beperkte mate aanwezig is in de onderlaag, maar de snelheid ervan neemt in sterke mate toe naarmate de chemische reactie vordert. Het autokatalytisch punt is het punt waarop de reactie niet langer traag verloopt, maar exponentieel begint te versnellen. De onderlaag van de acetaatfilm of magneetband verzuurt, waardoor er zich een azijnachtige geur verspreidt en het materiaal broos wordt en krimpt. Een schommelende hoge relatieve vochtigheid en hoge temperatuur in de bewaaromgeving bespoedigen dit proces. Wanneer de azijnachtige geur wordt waargenomen, zijn de films, magneetbanden en fotonegatieven/dia’s meestal al in verre staat van ontbinding. Het ontbindingsproces start immers veel eerder, maar is in de beginstadia enkel waarneembaar met behulp van bv. A-D strips (zie verder).
Meestal wordt aangenomen dat het azijnsyndroom niet ongedaan kan worden gemaakt. Het kan enkel worden vertraagd door het aangetaste materiaal in aangepaste omstandigheden te bewaren en door een aangepaste behandeling.[3] Aangetast materiaal dient bovendien apart te worden opgeslagen om aantasting van andere dragers met een acetaatonderlaag te voorkomen. Om de inhoud op de aangetaste materiaal veilig te stellen is het aangewezen om het te kopiëren naar een nieuwe drager of het materiaal te digitaliseren. VIAA wil bij de digitalisering van het geïnventariseerde filmmateriaal daarom prioriteit geven aan materiaal dat is aangetast door het azijnsyndroom.
Methode
Identificatie en onderzoek conditie van het materiaal
Het azijnsyndroom kan op drie verschillende manieren worden herkend.
- Het azijnsyndroom is genoemd naar de geur van azijnzuur (aanwezig in azijn) dat ontstaat door ontbinding van de acetaatonderlaag van films, magneetbanden en fotonegatieven/dia’s. Als men een azijnachtige geur in een archief waarneemt, is het zeer waarschijnlijk dat één of meerdere films, magneetbanden of fotonegatieven/dia’s reeds zijn beginnen ontbinden.
- Films en magneetbanden aangetast door het azijnsyndroom vertonen vaak een reeks visueel identificeerbare symptomen:
- ze krimpen;
- ze krullen en krommen (ze blijven niet langer plat);
- ze verliezen flexibiliteit (ze zijn niet meer zo strak of niet meer strak opgespoeld);
- ze vertonen tekenen van het barsten of kromtrekken van het emulsieoppervlak;
- ze hebben wit poeder aan de randen (afkomstig van de ontbinding van de bindlaag).
3. Een derde manier om uit te zoeken of films, magneetbanden en fotonegatieven/dia’s aangetast zijn door ontbinding ten gevolge het azijnsyndroom is het gebruik van A-D strips. A-D strips zijn papierstrookjes met een kleurstoflaag waarmee zowel de aanwezigheid van het azijnsyndroom in een collectie kan worden gedetecteerd als de mate van de aanwezigheid kan worden geëvalueerd. De papierstrookjes moeten samen met films, magneetbanden en fotonegatieven/dia’s worden geplaatst in een gesloten blik, zak, doos of kast, waar ze van kleur veranderen door de aanwezigheid van zuurgas dat wordt geproduceerd door de ontbinding van de acetaatdrager. De bekomen kleur geeft een bepaalde zuurtegraad aan (uitgedrukt in pH) die overeenkomt met een bepaalde graad van aantasting door het azijnsyndroom.
Om een bevestiging te krijgen dat het geïnventariseerde filmmateriaal in de podiumkunstensector effectief is aangetast door het azijnsyndroom, gingen medewerkers van Het Firmament en PACKED vzw het afgelopen jaar op werkbezoek in de archieven van tien podiumkunstenorganisaties. Het Firmament deed controles bij:
- DE MAAN;
- Kunst/werk;
- t,arsenaal;
PACKED vzw deed controles bij:
- CAMPO;
- Damaged Goods;
- Needcompany;
- Rosas;
- STUK;
- Ultima Vez.
Het Firmament en PACKED vzw deden samen ook controles bij Opera Ballet Vlaanderen. Een eerste reeks films van Opera Ballet Vlaanderen werd in de loop van 2016 gedeponeerd bij Cinematek en daar verder geïnspecteerd. Een deel ervan blijkt door de sterke mate van aantasting verloren te zijn voor digitalisering. De tweede reeks films van Opera Ballet Vlaanderen is nog niet verder geïnspecteerd.[4] Op verzoek van PACKED vzw en VIAA deed Cinematek ook controles op enkele films die in het verleden bij hen zijn gedeponeerd door het Kaaitheater.
Bij de controle met AD-strips werden alle filmblikken en -doosjes geopend. Bij nadere inspectie bleek het niet alleen te gaan om rollen filmpellicule, maar soms ook om bijhorende magnetische klankbanden (sepmag). Soms vertoonden de filmblikken sporen van roest, ook aan de binnenkant van de blikken. Een aantal filmrollen bevonden zich niet in filmblikken, maar in plastic zakken of kartonnen dozen. Soms stelden we wel een azijngeur vast, maar visuele tekenen van verval (bv. krullen en krommen) waren zeer uitzonderlijk. We hebben het materiaal wel niet grondig visueel geïnspecteerd, omdat de controles op locatie plaatsvonden en daar de nodige apparatuur voor visuele inspectie ontbrak. Een grondige visuele inspectie zal pas gebeuren door Cinematek wanneer het materiaal in een latere fase door hen wordt geregistreerd ter voorbereiding van de digitalisering door VIAA.
In ongeveer 430 filmblikken, -doosjes en plastic zakken hebben Het Firmament en PACKED vzw A-D strips geplaatst. De gebruikte A-D strips waren Danchek A-D strips. Ze bleven minimaal 24 uur in de afgesloten filmblikken en -doosjes, kartonnen dozen en plastic zakken. Nadien bleken vele papierstrookjes te zijn verkleurd, soms slechts lichtjes maar soms ook zwaar.
Overplaatsing van het aangetaste materiaal
Bij de werkbezoeken bleek ook dat het aangetaste filmmateriaal bij de meerderheid van de podiumkunstenorganisaties in weinig optimale omstandigheden wordt bewaard. Een belangrijke manier om het verval dat wordt veroorzaakt door het azijnsyndroom te vertragen is het materiaal in betere omstandigheden te bewaren, d.w.z. in omstandigheden met een lage (constante) temperatuur en relatieve luchtvochtigheid. Om de aantasting van ander filmmateriaal, magneetbanden of zelfs fotonegatieven/dia’s met een acetaatonderlaag te voorkomen, moet het aangetaste filmmateriaal worden geïsoleerd.
Omdat podiumkunsten niet gespecialiseerd zijn in de bewaring van aangetaste filmpellicule en magnetische klankbanden, zullen Het Firmament, PACKED vzw en VIAA de podiumkunstenorganisaties voorstellen om hun filmmateriaal (met bijhorende magnetische klankbanden) in depot te geven bij Cinematek, dat wel gespecialiseerd is in de bewaring van (aangetast) filmmateriaal. VIAA werkt voor de registratie van het filmmateriaal ter voorbereiding van de digitalisering samen met Cinematek. Cinematek inspecteert en beschrijft het materiaal vooraleer het naar een gespecialiseerd digitaliseringslabo vertrekt.
De resultaten
Betekenis per meetwaarde:
Zuurtegraad | Geur | Aantastingsniveau | Staat |
pH 6 | geen geur | niveau 0 | verse film |
pH 5,5 | geen geur | niveau 1.a | de verslechtering begint |
pH 5,0 | geen geur | niveau 1.a | de verslechtering begint |
pH 4,8 | lichte geur | niveau 1.a | de verslechtering verergert |
pH 4,6 | lichte geur | niveau 2 | autokatalytisch punt, te bewaken |
pH 4,4 | sterkere geur | niveau 3 | het is aanbevolen een kopie te maken |
pH 4,2 | sterke geur | niveau 3 | een kopie moet dringend worden gemaakt |
Cinematek beschouwt materiaal met een pH-waarde van 5 of lager als aangetast. VIAA beschouwt alle materiaal met een pH-waarde van 5 of lager als prioritair te digitaliseren. Tot 2020 zal VIAA filmmateriaal digitaliseren dat een pH-waarde heeft tussen 4,2 en 5,0. Filmmateriaal met een hogere pH-waarde zal pas nadien aan bod komen voor digitalisering.
Resultaten per meetwaarde:
Zuurtegraad | Aantal stuks |
pH 6 | 50 stuks |
pH 5,5 – 6 | 19 stuks |
pH 5,5 | 45 stuks |
pH 5 – 5,5 | 4 stuks |
pH 5 | 176 stuks |
pH 4,8 – 5 | 15 stuks |
pH 4,8 | 59 stuks |
pH 4,6 – 4,8 | 57 stuks |
pH 4,6 | 5 stuks |
Totaal | 430 stuks (waarvan 312 stuks aangetast) |
Dit betekent dat ongeveer 72,6% van het gecontroleerde materiaal een pH-waarde van 5 of lager heeft, en dus duidelijk is aangetast door het azijnsyndroom en in een zekere staat van ontbinding verkeert. Gelukkig heeft de verzuring van slechts 1,2% van het materiaal (5 stuks) reeds het autokatalytisch punt bereikt (pH-waarde: 4,6).
Resultaten per drager:
8mm / Super 8 film | ||
pH 5,5 | 11 stuks | |
pH 5 – 5,5 | 3 stuks | |
pH 5 | 63 stuks | |
pH 4,8 – 5 | 10 stuks | |
pH 4,8 | 23 stuks | |
Subtotaal | 110 stuks (waarvan 96 stuks aangetast) | |
16 mm film | ||
pH 5,5 | 28 stuks | |
pH 5 – 5,5 | 1 stuk | |
pH 5 | 49 stuks | |
pH 4,8 – 5 | 2 stuks | |
pH 4,8 | 30 stuks | |
pH 4,6 | 2 stuks | |
Subtotaal | 112 stuks (waarvan 83 stuks aangetast) | |
16 mm opt | ||
pH 5,5 | 1 stuk | |
pH 4,6 | 2 stuks | |
Subtotaal | 3 stuk (waarvan 2 stuks aangetast) | |
16mm magn | ||
pH 5 | 2 stuks | |
Subtotaal | 2 stuks (waarvan 2 stuks aangetast) | |
Super 16 | ||
pH 4,8 | 2 stuks | |
Subtotaal | 2 stuks (waarvan 2 stuks aangetast) | |
16mm rushes | ||
pH 5 | 7 stuks | |
pH 4,8 | 3 stuks | |
Subtotaal | 10 stuks (waarvan 10 stuks aangetast) | |
35mm film | ||
pH 5 | 1 stuk | |
Subtotaal | 1 stuk (waarvan 1 stuk aangetast) | |
Niet-gespecifieerd filmformaat | ||
pH 6 | 50 stuks | |
pH 5,5-6 | 19 stuks | |
pH 5 | 53 stuks | |
pH 4,6-4,8 | 57 stuks | |
pH 4,6 | 1 stuk | |
Subtotaal | 180 stuks (waarvan 111 stuks aangetast) | |
¼” magneetband[[footnote|Waarschijnlijk horen deze klankopnamen niet bij het filmmateriaal.]] | ||
pH 5,5 | 5 stuks | |
pH 5 | 1 stuk | |
pH 4,8 – 5 | 3 stuks | |
pH 4,8 | 1 stuk | |
Subtotaal | 10 stuks (waarvan 5 aangetast) |
Resultaten per podiumkunstenorganisatie:
Organisatie | Zuurtegraad | Drager | Aantal |
CAMPO[5] | |||
pH 5,5 | 16 mm opt | 1 stuk | |
pH 5,5 | 16 mm film | 1 stuk | |
pH 5 | magneetband | 1 stuk | |
Subtotaal | 3 stuks (waarvan 1 stuk aangetast) | ||
Damaged Goods[6] | |||
pH 5,5 | 8 mm/ Super 8 film | 1 stuk | |
pH 5 | 35mm film | 1 stuk | |
pH 4,8 – 5 | 8 mm / Super 8 film | 10 stuks | |
pH 4,8 – 5 | ¼” magneetband[7] | 3 stuks | |
pH 4,6 | ¼” magneetband[7] | 1 stuk | |
Subtotaal | 16 stuks (waarvan 15 stuks aangetast) | ||
DE MAAN[8] | |||
pH 5-5,5 | 8 mm / Super 8 film | 3 stuks | |
Subtotaal | 3 stuks (waarvan 0 stuks aangetast) | ||
Kaaitheater[9] | |||
pH 5,5 | niet gespecifieerd filmformaat (Vinaya) | 1 stuk | |
pH 5,5 | niet gespecifieerd filmformaat (Philoktetes Variaties - enkel beeld, geen klank | 1 stuk | |
Subtotaal | 2 stuks (waarvan 0 stuks aangetast) | ||
Kunst/werk[10] | |||
pH 5 – 5,5 | 16mm film (Antilichaam) | 1 stuk | |
pH 4,8 – 5 | 16mm film (Hyena) | 1 stuk | |
Subtotaal | 2 stuks (waarvan 1 stuk aangetast) | ||
Needcompany[11] | |||
pH 5,5 | ¼” magneetband[12] | 5 stuks | |
pH 5,5 | 16 mm film | 24 stuks | |
pH 5 | 16 mm film | 4 stuks | |
Subtotaal | 33 stuks (waarvan 4 stuks aangetast) | ||
Rosas[13] | |||
pH 5,5 – 6 | niet gespecifieerd filmformaat | 19 stuks | |
pH 5 | niet gespecifieerd filmformaat | 53 stuks | |
pH 4,8 | niet gespecifieerd filmformaat | 57 stuks | |
pH 4,6 | niet gespecifieerd filmformaat | 1 stuk | |
Subtotaal | 130 stuks (waarvan 111 stuks aangetast) | ||
t,arsenaal[14] | |||
pH 4,8 – 5 | 16 mm film | 1 stuk | |
Subtotaal | 1 stuk (waarvan 1 stuk aangetast) | ||
Ultima Vez[15] | |||
pH 6 | niet gespecifieerd filmformaat | 50 stuks | |
pH 5,5 | niet gespecifieerd filmformaat | 13 stuks | |
pH 5 | niet gespecifieerd filmformaat | 117 stuks | |
pH 4,8 | niet gespecifieerd filmformaat | 58 stuks | |
pH 4,6 | niet gespecifieerd filmformaat | 4 stuks | |
Subtotaal | 242 stuks (waarvan 179 stuks aangetast) |
Aanvullende toelichting bij de resultaten:
Rosas:
Omdat het vaak om meerdere kopieën per productie ging en het niet altijd noodzakelijk zal zijn om van een productie alle kopieën te digitaliseren, is ook per productie gecontroleerd:
- Elena’s Aria:
- 16mm (originele master), zw/w, 1 bobijn: PH 5,5-6;
- 16mm (nieuwe master), zw/w, 1 bobijn: PH 5,5-6.
- Bartok Aantekeningen:
- 16mm, zw/w, 1 bobijn: PH 5,5-6.
- Achterland:
- 16mm, 1 bobijn: PH 5,5-6.
- Tippeke:
- super 16, zonder ondertitels, kleur, 1 bobijn: pH 4,8;
- super 16 (reservekopie), zonder ondertitels, kleur, 1 bobijn: pH 5;
- super 16, Franse ondertitels, kleur, 1 bobijn: pH 4,8;
- super 16, Engelse ondertitels, kleur, 1 bobijn: pH 4,8.
- Woud (bomen + auto's):
- super 16, kleur, 1 bobijn: pH 4,8.
- Just before:
- super 16, kleur?, 1 bobijn: pH 4,8.
- Crash End:
- 16mm, kleur?, 1 bobijn: pH 5.
- Education prescolaire en URSS:
- 35mm kleur, 1 bobijn: pH5.
De film Fase is niet onderzocht omdat die reeds door Cinematek is gedigitaliseerd (als onderdeel van de digitalisering van het oeuvre van cineast Eric Pauwels). Van Achterland (film ATDK) moet nog een 35mm kopie gezocht worden in Nederland. De kopie van Müller moet nog gecontroleerd worden.
STUK:
Er werd een zoektocht ondernomen, maar het filmspoel uit de inventaris werd niet gevonden.[16]
Ultima Vez:
Omdat niet alle spoelen een duidelijke vermelding van een productie droegen, is er geen indeling per productie gemaakt maar enkel een indeling per drager:
- Super 8: 63 stuks pH 5;
- 16mm: 2 stuks pH 4,6, 30 stuks pH 4,8, 45 stuks pH 5, 3 stuks pH 5,5;
- 16 mm rushes: 3 stuks pH 4,8 en 7 stuks pH 5;
- Super 16: 2 stuks pH4,8;
- 8mm magn: 23 stuks pH 4,8 en 10 stuks pH 5,5;
- 16mm opt geluid: 2 stuks pH 4,6;
- magn klank: 2 stuks pH 5;
- diversen: 50 stuks pH6.
Auteur: Rony Vissers (PACKED vzw)
- ↑ A Two Dogs Company, Action Scénique, Alibi Collectief, bij' De Vieze Gasten, Bloet, Braakland/Zhebilding, CAMPO, Compagnie Barbarie, Compagnie Cecilia, Compagnie Tartaren, Comp.Marius, Damaged Goods, Danscentrum Jette, De KOE, DE MAAN, De Roovers, deSingel / Theaterfestival, deTijd, De Werf (Brugge) FroeFroe, Globe Aroma, het KIP, HETPALEIS, Kaaitheater, Koninklijk Jeugdtheater (KJT), Kopergietery, Klein Verzet, Kunstenfestivaldesarts, Kunst/Werk, Kwaad bloed, Koninklijke Vlaamse Schouwburg (KVS), Laika, Les Ballets C de la B, LOD muziektheater, Luxemburg, Malpertuis, Margarita Production, MartHa!tentatief, MiramirO, Muziektheater Transparant, Needcompany, NONA, NTGent, Ontroerend Goed, Opera Vlaanderen Ballet Vlaanderen, Rocsa, Rosas, Sering, SKaGeN, Studio Orka, STUK, t,arsenaal, TG Ceremonia (via Museum Dr Guislain), tg STAN, Theater Aan Zee, Theater Antigone, Theater De Spiegel, Theater Malpertuis, Theater Pantalone!, Theater Stap, Theater Zuidpool, Toneelhuis, TRISTERO, Troubleyn, Tuning People, Tutti Fratelli, Ultima Vez, Victoria Deluxe, Voetvolk, Vooruit, WALPURGIS, wp Zimmer en Zuiderpershuis (via Amsab-ISG)
- ↑ Voor meer info, zie http://viaa.be/nl/nieuws/bedreigd-audiovisueel-materiaal-uit-de-podiumkunsten-gered/
- ↑ Volgens onderzoek zou in bepaalde gevallen, afhankelijk van de mate van het verval, het azijnsyndroom ook gestopt kunnen. Zie http://www.slideshare.net/fiatifta/permanent-refreshment-of-acetate-media-a-story-about-passion-on-innovation-noa-nadja-wallaszkovits
- ↑ Voor meer info, zie Het veiligstellen van films en bijhorende magneetbanden die zijn aangetast door het azijnsyndroom bij Opera Ballet Vlaanderen
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 1 16mm film en 1 35mm negatief.
- ↑ In de inventaris was er geen filmmateriaal opgenomen.
- ↑ 7,0 7,1 Waarschijnlijk horen deze klankopnamen niet bij het filmmateriaal.
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 4 8 mm / Super 8 filmspoelen.
- ↑ In de inventaris was er geen filmmateriaal opgenomen. Uit de gegevens ontvangen van Cinematek bleek niet wat hun formaat is, noch uit hoeveel spoelen beide producties bestaan (ze zijn hier geteld als telkens 1 spoel).
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 1 8mm / Super 8 en 2 16 mm filmspoelen. Er is 1 spoel vermist die wel in de inventaris stond.
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 21 16mm en 3 35mm filmspoelen.
- ↑ Er moet verder onderzocht worden of deze magneetbanden bij de films horen.
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 1 16mm negatief, 2 16mm positief, 16 mm magnetische klankband (apart), 1 film van onbepaald formaat, 1 Super 16, 2 16mm magneet, 13 35mm magneet, 1 onbepaald magneetband spoelen.
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 1 16mm positief.
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 47 8mm / Super 8, 6 16mm negatief, 1 16mm positief, 4 16 mm magnetische klankband (apart), 45 16 mm, 67 onbepaald film, 15 onbepaald klankband.
- ↑ In de inventaris was opgenomen: 1 8mm / Super 8 filmspoel.