Onderzoek naar archieven en collecties in de beeldende kunsten
PACKED vzw start, in samenwerking met BAM, een kortlopend vooronderzoek naar het erfgoed van de sector van de beeldende kunsten. Dit korte vooronderzoek is een eerste aanzet om het erfgoed binnen de deelsector van de beeldende kunsten én de problemen en uitdagingen die ermee verband houden in kaart te brengen.
Waarom?
Uit de eerste terreinverkenning van het project 'Erfgoedzorg in de kunstensector' bleek dat er zich reeds expertise en kennis bevindt in de cultureel-erfgoedsector omtrent archief- en collectiezorg in de kunstensector. Deze expertise en kennis is echter niet in alle deelsectoren van eenzelfde niveau. Ook op het TRACKS-lanceringsevenement op 18 juni 2014 bleek dat veel kunstenaars en organisaties reeds ervaring en expertise bezitten op vlak van archief- en collectiezorg. Toch blijft er vraag naar duidelijkheid omtrent de 'zorg voor het eigen archief' als subsidievoorwaarde in het Kunstendecreet en naar een contact- of aanspreekpunt om een antwoord te bekomen op vragen en een oplossing voor problemen m.b.t. archief- en collectiezorg. De verschillende deelsectoren hebben zowel gedeeltelijk identieke vragen en problemen, maar ook specifieke. De problematiek van een aanspreekpunt voor hulp en ondersteuning is opgelost voor de meeste deelsectoren, maar voor de beeldende kunsten blijft dit hiaat echter bestaan.
Hiernaast is er ook de nood om het erfgoed in de verschillende deelsectoren in kaart te brengen. Resonant en CVAa en hebben op dit vlak al een lange weg afgelegd voor het erfgoed van respectievelijk de muziek- en architectuursector. CVAa breidt dit momenteel verder uit naar het erfgoed van de vormgevingssector, Het Firmament heeft in het verleden het erfgoed van het figurentheater in kaart gebracht, en breidt dit nu uit naar de volledige podiumkunstensector. Door het ontbreken van een aanspreekpunt / kenniscentrum m.b.t. de archieven in de sector van de beeldende kunsten is er in deze deelsector onvoldoende zicht op de omvang en toestand van dit erfgoed. Dit impliceert ook dat de mogelijkheden voor onderzoek en valorisatie beperkt blijven.
Hoe?
De belangrijke onderzoeksvragen zijn:
- Welke archieven en collecties zijn er?
- Wie vormt en beheert ze?
- In welke toestand bevinden ze zich?
- In welke mate zijn de archiefvormers en de beheerders van deze archieven en collecties in de beeldende kunsten zich bewust van de waarde en de mogelijkheden ervan?
- Hoe kunnen we de kunstenaars en kunstenorganisaties beter begeleiden of ondersteuning in het zorgdragen?
Dit vooronderzoek ligt aan de basis van verdere aanbevelingen aan de deelsector beeldende kunsten en andere actoren. De resultaten van dit onderzoek dienen een eerste aanzet te zijn tot:
- een bewustzijn tot stand te brengen bij vormers en beheerders van archieven en collecties uit de sector beeldende kunsten m.b.t. het samenstellen en bewaren ervan;
- kennisopbouw en in netwerkverband ter beschikking stellen over het samenstellen en bewaren van archieven en collecties;
- archieven en collecties in de beeldende kunstensector in kaart brengen (er is geweten welke archieven en collecties interessant zijn, welke mogelijks bedreigd worden) en vindbaar maken voor professionelen;
- een sterke relatie opzetten tussen archief- en collectievormers, expertisecentra en de plekken die werken rond onderzoek en ontsluiten, waardoor het gebruik van archieven en collecties voor onderzoek en ontsluiting wordt gestimuleerd. Er is tevens een duidelijk aanspreekpunt voor vragen en problemen;
- aandacht creëren voor onderzoek in de beeldende kunst en good practices omtrent aangepaste vormen van ontsluiting van dat onderzoek, m.a.w. de mogelijkheden tot valorisatie van het erfgoed worden verkend.
Het vooronderzoek wordt uitgevoerd en gecoördineerd door PACKED vzw, in kader van het TRACKS-project, en in nauwe samenwerking met BAM, steunpunt voor beeldende, audiovisuele en mediakunsten. Het onderzoek loopt van november 2014 tot eind februari 2015.
Meer weten?
Lees hier het onderzoeksplan.
Heb je vragen omtrent je archief en collectie? Neem dan zeker contact met ons op!